زبان صحبت هستی
زبان چیست؟ و چه معنایی دارد؟ آیا می‌توان زبان را توضیح داد و تعریف کرد؟ آیا تعریف مشخصی از زبان وجود دارد؟ برای توضیح زبان از چه وسیله‌ای…
Tag: فلسفه
بررسی مسألۀ «ارادۀ آزاد» از دیدگاه چهار شخصیّت معاصر ایران (محمّد تقی جعفری، حسینعلی منتظری، عبدالله جوادی آملی و مصطفی ملکیان)
نکته دارای اهمیّت این است که کار اختیاری از انسان دارای ”شخصیّت“ صادر می‌شود. به هر باور مذهبی، فرویدی و نظریات جدید پیدایش حیات انسانی که قائل باشیم،…
فلسفه در خیابان‌ها (پیاده‌روی در شهر با انگلس و دو سرتو)
شارون ام. میگر، برگردان: آذر جوادزاده نماهای ایده‌آلیستی یا نگاه از بالا به شهرها اغلب ما را نسبت به وابستگی متقابل فلسفه و شهر کور می‌کند. اما فیلسوفانی…
پرسش از امر دینی و احراز یگانه معنای آن در مواجهه با امر مطلق
۱. نخستین گام در این مسیر، پرسش از سرشت امر دینی است. آنچه به نحو رایج به عنوان «دین» شناخته می‌شود، مجموعه‌ای از نگاشته‌های کتاب مقدس، روایات رسیده…
وقتی امید مانع است
When hope is a hindrance، نویسنده: سامانتا رُز هیل[۱]، مترجم: فاطمه محمدزاده[۲] برای هانا آرنت، امید مانعی خطرناک بر سر کنش‌های بی‌باکانه است. در عصر ظلمت، معجزه‌ای که…
یادداشت‌های پایان قرن (قسمت ۵۱)
فصل ششم؛ مدرنیته : مارکس، وبر و هاروی مدرنیته، مارکس و وبر: چرا درسال‌های اخیر گرایشی به بازخوانی برخی از آثار فلسفی و جامعه‌شناسی متفکران کلاسیک عصر مدرن…
مقاومت به‌مثابه شدن
مقاومت هم مفهومی است بسیط و هم گسترۀ موضوعی گسترده‌ای را دربرمی‌گیرد. شما وقتی به این مفهوم می‌اندیشید غالبا ایستادگی به ذهنتان می‌آید یعنی ایستادن در برابر یک…
دربارۀ «پدرم و علی‌اکبر داور»؛ یک خاطرۀ منتشرنشده از همایون کاتوزیان
هشتم خرداد ایمیلی از طرف دوست و استاد عزیزم همایون کاتوزیان به دستم رسید واجد خاطراتی از ایشان و با این توضیح: «این را برای چند تن از…
اسب تورین، بازگشت ابدی و نیهیلیسم گریزناپذیر
اگرچه برای من هدف از بهره‌گیری از تجربۀ زیسته، بیشتر شناخت ایران و ایرانی بود، اما دلم نیامد از خیر چند خرده‌روایت بهره‌مند از تجربۀ زیستۀ تماشای فیلم…
نیاز بشری منوط بر امیال و دستاوردهای او و راهکار مواجه‌شدن با احساسات وی
چکیده : مهم‌ترین و اساسی‌ترین منشاء فکری فلسفه در قرن بیست، مقولۀ پدیدار‌شناسی یا فنامنولوژی است. با توجه به دانش فکری یکی از بزرگترین فیلسوفان این قرن، مارتین…
آرای پروفسور آن کِی‌هیل درباره‌ی فمنیست و زیبایی زنانه
در این نوشتار، به‌نحو مختصر، به ارائه آراء و اندیشه‌های خانم دکتر آن کی‌هیل، دارای درجۀ استادی کامل دانشگاه الون امریکا دربارۀ زیبایی زنانه در دو دیدگاه مختلف…
جهان‌هایِ موازیِ ما کرم‌چاله هم دارد؟
آخرین فرضیه استیون هاوکینگ، کیهان‌شناس فقید معاصر، در مورد جهان‌های موازی چند ماه پس از اینکه او زندگی شیرینش را وداع کند در قالب مقاله مشترکی با هرتوگ،…
فلسفه هوا است
گاه تلاش‌هایی را شاهد بوده‌ام مبنی بر آنکه فلسفه را همچون کالایی دیدنی به افراد معرفی کنند. چیزی که مثل پیاز و سیب‌زمینی، قابل‌دیدن است، و تعریف و…
بهجت و سعادت در دنیای امروز
فردی رو به دوربین با کادری بسته روبروی حجم زیادی از غذا نشسته است و تکه‌های کوچک و بزرگ غذا را با صدا می‌بلعد. گاهی فرد تلاش می‌کند…
یادداشت‌های پایان قرن (۳۹)
فصل چهارم: اصالت وجود هایدگر و همگنان (ادامه از قبل) اکنون اگر فرض کنیم که هایدگر به جای مسیر رفته فلسفی خویش، با استقبال از سرشت اجتماعی مارکس،…
دولت‌ها اغلب علوم اجتماعی و انسانی را برای خود خطرناک می‌دانند
کارکرد دانشگاه را ـ به طور عام در رشته‌ی علوم انسانی و رشته‌های علوم اجتماعی و به طور خاص ـ درایران امروز چگونه می‌بینید؟ به گمانم در پرسش…
یادداشت‌های پایان قرن(۳۸)
فصل چهارم: اصالت وجود هایدگر و همگنان (ادامه از قبل) نکته جالب‌تر اینکه هایدگر، حتی به اجتماعی شدن جهان طبیعت از طریق کار گواهی می‌دهد: ] در ضمنِ…
کامو؛ بیگانه‌ای در شهر
«بیگانه» در مفهوم کامویی ِ این واژه، که در نخستین و مشهورترین رمان او می‌توانیم درکش کنیم، همیشه، بیش و پیش از هرچیز، گویای بیگانگی ِ فردی است…
عقل‌گرایی از یونان باستان تا رنسانس (قبل از دکارت) (۲)
ترجمه و تألیف از: معصومه شاه‌گردی دیدگاه برتری عقل دانشی که ما در حیطۀ موضوعی S به‌وسیلۀ شهود و استنتاج به دست آورده یا به‌نحو فطری دارای…
معرکه‌ای از تباهی
نقدی بر فیلم پرندۀ نقاشی‌شده The Painted Bird کارگردان: Václav Marhoul محصول: جمهوری چک، سال ساخت: ۲۰۱۹ پرنده‌ای نقاشی‌شده واجد نوعی ترس درونی و هردم‌فزاینده است. ترسی که…
ادبیات متعهد یا مستقل؟
اگر در جلسات کتاب‌خوانی یا نقد داستان و شعر شرکت کرده باشید حتما تجربه‌ی برخورد با آثار ادبی و شیوه‌ی قضاوت درباره‌ی آنها ذیل دو گزاره‌ی ناب بودن…
یادداشت‌های پایان قرن (۳۷)
فصل چهارم: اصالت وجود هایدگر و همگنان (ادامه از قبل) وانگهی امروزه صرف نظر از نقش انضمامیِ «رابطه» در جامعه‌شناسی زیمل و یا از آن مهم‌تر وضعیت «جامعه‌پذیری»…
فلسفه و ارزش تجارب هنری
حقیقتی که فلسفه به دنبال او می‌گردد یا پرسشی که درباره حقیقت مطرح می‌کند چنان در حجاب‌های چندگانه‌ای فرورفته که گاهی باوجودآنکه بسیار نزدیک و واضح است ازنظر…
عقل‌گرایی از یونان باستان تا رنسانس
عقل در فلسفه، ضمن اینکه عامل شناخت است، موضوع شناخت هم بوده است. به عبارتی، فیلسوفان از یونان باستان تا دوران معاصر، درباره ماهیت و چیستی عقل و…